13 juni 2017 in De Standaard: Brussel stikt in stikstofdioxide "Op belangrijke verkeersassen is de luchtvervuiling in Brussel véél hoger dan de officiële metingen laten vermoeden, zegt ngo ClientEarth, die eerder al naar de rechter trok." Enkele gemeten waarden van 19 februari tot 20 maart 2017:

• Belliardstraat: 69 microgram per kubieke meter
• Kunst-Wet: 72 µg/m³
• Wetstraat: 91 µg/m³
• Kunstlaan ter hoogte van de VS-ambassade: 99 µg/m³

18 februari 2017 in De Standaard: 'We gaan allemaal een beetje dood aan luchtvervuiling' "Er sterven in België 13 keer meer mensen aan de gevolgen van luchtvervuiling dan door verkeersongevallen. Alleen: we weten niet wie die doden zijn, want je kunt het nooit één op één linken met pollutie. Het is een stille ziekmaker."

22 oktober 2015 in Het Laatstse Nieuws: Fijn stof schadelijk voor ongeboren kind

"Blootstelling aan hoge concentraties fijn stof schaadt de foetus. Dat blijkt uit een doctoraatsonderzoek van de universiteit van Antwerpen. De onderzoekers vergeleken bloedstalen en samples van de navelstreng. Ze stelden vast dat fijn stof de genactiviteit van de foetus in de war stuurt. Sommige cellen van de pas geboren baby's toonden ofwel een teveel ofwel een tekort aan belangrijke sleutelmoleculen. Ander onderzoek leert dat afwijkingen in de celactiviteit op latere leeftijd kunnen leiden tot chronische aandoeningen. Zoiets verhoogt bijvoorbeeld het risico op hart- en vaatziektes, of obesitas. De onderzoekers benadrukken wel dat de 200 onderzochte vrouwen eigenlijk een te lage steekproef is om van echt wetenschappelijk bewijs te spreken. Maar er zijn op z'n minst aanwijzingen."

19 december 2013 in De Tijd: Europa werkt aan schone lucht tegen 2030

De gezondheidskosten die verbonden zijn aan luchtvervuiling in Europa bedragen jaarlijks tussen 330 en 940 miljard euro. (...) Eurocommissaris voor Milieu Janesz Potocnik neemt daarom maatregelen om de normen beter te doen toepassen. Er komen ook strengere uitstootnormen voor middelgrote verbrandingsinstallaties. Potocnik stelt bovendien nieuwe normen voor luchtkwaliteit voor om tegen 2030 veel zuiverdere Europese lucht te hebben. De Commissie verlaagt drastisch de uitstootplafonds van de individuele lidstaten voor de gevaarlijkste vervuilers, zoals fijn stof, ozon, ammoniak, zwaveldioxide, stikstofoxide en methaan. De aanpak is bewust geleidelijk. 'We moeten in economisch moeilijke tijden rekening houden met de kosten voor de industrie', klinkt het.

Commentaar: Maar door de crisis, deels te wijten aan de invoering van de euro, zijn de mensen juist geneigd meer hout te stoken, zoals onder meer in ons land. In Griekenland is de stookolie zo sterk in prijs gestegen door de hogere taksen dat de mensen hun toevlucht nemen tot hout uit bossen en parken. Daardoor is de lucht in Athene en Thessaloniki heel sterk vervuild. Lees meer in The New York Times.

10 december 2013 in De Standaard: Houtkachel en open haard grootste bronnen fijn stof

Alleen het verkeer in snelheid beperken, volstaat niet volgens professor chemie Willy Maenhaut (UAntwerpen) om fijn stof binnen de perken te houden. Een rapport van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) heeft dit aangetoond. Huishoudelijke emissies leveren de grootste bijdrage aan rechtstreeks uitgestoten of primair fijn stof. Die emissies zijn vooral het gevolg van houtverbranding. Voor het verkeer is een tweede plaats weggelegd. (...) Met name in de winter op het platteland bereikt de uitstoot door hout recordhoogtes. (...) 'Door de economische crisis steken meer mensen de kachel aan met hout', weet de VMM.

9 december 2013 in De Standaard: Fijn stof doodt, EU kijkt toe

Voor de fijnste deeltjes, met een diameter onder 2,5 micrometer, heeft de Europese Unie een norm die de maximale aanwezigheid van fijn stof per kubieke meter lucht vastlegt op 25 microgram per kubieke meter. Maar in een studie die vandaag verschijnt in het toonaangevende vakblad The Lancet staat dat die norm nog veel te hoog ligt om iets te veranderen aan het effect van fijn stof op onze gezondheid of om onze levensduur te verlengen. (...) 'Het zou beter zijn als de norm zakt naar die van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO)', zegt doctor Rob Beelen van de Universiteit van Utrecht. Die ligt op 10 microgram per kubieke meter. Enkele Noord-Europese landen slagen er in die te halen, de meeste andere in Europa zitten er ruim boven.

Het Nieuwsblad, 18 oktober 2013: Luchtvervuiling veroorzaakt longkanker

Tijdens een vergadering van het Internationaal Centrum voor Kankeronderzoek (IARC) in Lyon kwamen experts tot de conclusie dat er voldoende bewijzen zijn om een verband aan te tonen tussen blootstelling aan luchtvervuiling en longkanker. Er is ook een positief verband met een verhoogd risico op blaaskanker. In 2010 overleden wereldwijd 223.000 mensen aan longkanker die te maken had met luchtvervuiling. De resultaten komen volgende week gedetailleerd aan bod in het Britse tijdschrift The Lancet.

De Morgen, 15 oktober 2013: Baby's te mager door fijn stof

Vrouwen die tijdens de zwangerschap veel fijn stof inademen hebben een grotere kans op een baby met een laag gewicht. Kinderen met een lager geboortegewicht lopen later meer risico op hart- en vaatziekten, aldus Tim Nawrot (Universiteit Hasselt) die hierover een onderzoek voert maar waarvan de resultaten nog niet gepubliceerd zijn. Gelijkaardige resultaten verschenen zopas in het tijdschrift The Lancet Respiratory Medicine. Elke 5 microgram fijn stof per kubieke meter lucht doet het risico op een laag geboortegewicht met 18 procent toenemen. Die 5 microgram is het verschil tussen wonen aan een drukke weg of een rustige weg in de binnenstad. Er moeten dus politieke keuzes gemaakt worden. De overheid is volop bezig met de uitbouw van Vlaanderen als een draaischijf voor transport. Dat heeft nu eenmaal negatieve gevolgen voor de gezondheid.

De Standaard, 12 september 2013: Pendelen schaadt de gezondheid. Vermijd vuile lucht, blijf thuis.

Evi Dons (UHasselt, VITO) maakte haar doctoraat over de persoonlijke blootstelling aan roetdeeltjes. 62 Vlaamse proefpersonen tussen 20 en 60 jaar droegen zeven dagen lang tijdens de zomer 2010 en de winter van 2010-2011 een meetapparatuur. Het is de grootste studie over dit onderwerp tot nu toe wereldwijd. Luc Int Panis ziet er "een basis in om een lokaal beleid te gaan voeren voor schonere lucht. 'Fiets- en autoverkeer meer scheiden, bijvoorbeeld. En je kunt zelf iets doen als burger. Meer fietsen, wegblijven van grote wegen."

Knack, 5 juni 2013: Jan Bosteels "Antwerpen wil vuile voertuigen verbannen"

Het Antwerpse stadsbestuur bereidt een plan voor om oude en dus meestal zwaar vervuilende voertuigen uit de stad te bannen. Het sluit zo aan bij een peloton van 200 Europese steden met een lage emissiezone. De maatregel verlengt de levensduur ven de kernstadbewoner met 25 dagen.

Radio 1, De Ochtend, 29 mei 2013: Het Brussels Gewest kent de grootste babysterfte van Europa. Op 1000 baby's die geboren zouden worden, zijn er 11,6 die sterven. In enkele kranten was gemeld dat de oorzaak moet gezocht worden in de lage inkomens. Johan Leman, voorzitter van het Integratiecentrum Foyer in Molenbeek en hoogleraar-emeritus antropologie aan de KULeuven, zet de puntjes op de i. Volgende oorzaken zijn belangrijk om dit fenomeen te verklaren:

1. In bepaalde wijken met grote babysterfte, bijvoorbeeld de kanaalzone, is er een grote luchtvervuiling onder andere door het verkeer. Er rijden ook veel tweedehandswagens. In een vallei kan de smog moeilijk weg. Als je een vervuiling bereikt van 50 µg, dan stijgt de zuigelingensterfte met 11%. In die wijken is het aantal ademhalingsstoornissen voor iedereen veel groter dan over de rest van Brussel.
2. De slechte huisvesting.
3. De slechte toegankelijkheid van de gezondheidsvoorzieningen.

Dit wijst opnieuw op de ernst van de toestand en de noodzaak tot een onmiddellijk ingrijpen van de overheden.

De Morgen, 16 april 2013:

• Lotte Beckers, Vlaming geboren met voet op gaspedaal Er is gewoon geen alternatief, klinkt het bij automobilistenvereniging Touring, die vindt dat niet de chauffeur met de vinger mag worden gewezen. "Eenmaal uit de stad, word je bijna de auto in geduwd. Het aanbod is beperkt, bussen en treinen komen niet of te laat en je kan nog overvallen worden ook", zegt woordvoerder Danny Smagghe.
• Maud Oeyen, Meer kans op hartinfarct na deelname aan verkeer Meer hartinfarcten, ademhalingsmoeilijkheden, longkanker, ontwikkelingsstoornissen bij baby's en een hogere sterfte: de schadelijke gevolgen van verkeersgerelateerde luchtvervuiling zijn niet te overzien.
• Wouter Arrazola de Oñate, Luchtvervuiling kost ons jaarlijks ettelijke miljarden, begint het te dagen? De grootste vervuiler in België blijkt ons verkeer en transport. Onze samenleving wordt stilaan in zijn voortbestaan bedreigd. Zo hebben kinderen alsmaar meer puffers nodig om normaal te kunnen ademen en is er bijna geen plaats meer in Antwerpen om op een gezonde manier scholen te kunnen bouwen.

De Morgen, 15 april 2013: Verkeer is grotere vervuiler dan industrie. Terwijl sinds 2000 de emissie van PAK's (polycyclische aromatische koolstofwaterstoffen) van huishoudens en industrie is gedaald, is deze van transport met ongeveer de helft gestegen. (Mira-Rapport 2012, p. 56). Dit is een gevolg van het toegenomen transport en het gebruik van diesel, volgens expert Erik Grietens van Bond Beter Leefmilieu (BBL). In het Vlaams Gewest schat men de jaarlijkse ziektekost van fijn stof op 5,22 miljard euro. "Het gaat dan zowel om acute luchtwegeninfecties, astma, de chronische longaandoening COPD en kankers." Het is de taak van het beleid om het vervuilend autoverkeer te verminderen. Liefst 97,5% van ons bedrijfswagenpark rijdt op diesel! Grietens: "Met het huidige beleid bereiken we het omgekeerde. Door de Brusselse ring te verbreden, de Oosterweelverbinding aan te leggen en nieuwe missing links te voorzien in de Kempen en Limburg, werken de overheden de groei van het autoverkeer net in de hand. Daardoor zal de milieudruk van het autoverkeer en de impact op de gezondheid de volgende jaren verder toenemen."

De Morgen, 1 maart 2013: We betalen een hoge prijs voor het wegtransport

Enkele feiten die voor de zoveelste keer aangeven hoe slecht het gesteld is in onze steden en in ons land met de luchtkwaliteit!

1. Road user charges for heavy goods vehicles (HGV)
• De International Agency for Research on Cancer (IARC), (behoort tot de Wereldgezondheidsorganisatie WHO) heeft op 12 juni 2012 de uitlaatgassen van dieselauto's bestempeld als kankerverwekkend voor mensen. Er zijn voldoende bewijzen dat blootstelling aan die uitlaatgassen, het risico op longkanker doet toenemen.
• Ten gevolge van de slechte luchtkwaliteit moeten de Europese burgers meer dan drie miljoen ziektedagen opnemen
• en sterven er jaarlijks 350.000 Europeanen vroegtijdig.
• Als grootste bron van luchtvervuiling zijn de zware vrachtwagens verantwoordelijk voor meer dan 40-50 procent van de NO_x-emissies in de 32 lidstaten van de EEA (Europees Milieuagentschap).
• Op de 30 vernoemde lidstaten bevindt België zich op de 21ste plaats betreffende de kost van de luchtvervuiling per gereden kilometer. Er zijn slechts negen landen (waaronder Nederland, Frankrijk, Italië, Duitsland, Luxemburg, Zwitserland) waar de kost nog hoger is.
• In Brussel, de 'hoofdstad van Europa', vermindert de luchtvervuiling de levensverwachting van de inwoners met gemiddeld zeven maanden. Het zijn vooral de ouderen en de daarvoor gevoelige patiënten die getroffen worden maar ook mensen uit middelbare leeftijd kunnen ten gevolge van longkanker, tussen 9 en 10 jaar minder lang leven.
• Voor België bedraagt de gezondheidsschade veroorzaakt door vrachtwagens van 34 tot 40 ton, tussen 4,2 en 6,1 eurocent per km, afhankelijk van het wegtype. Ter vergelijking: In Finland bedraagt de kost onder vergelijkbare omstandigheden tussen 0,9 en 1,4 eurocent per km.
2. Summary report of the Aphekom project 2008-2011
• In Brussel bedraagt de jaarlijkse uitstoot van de fijnstofdeeltjes PM_2.5 19 µg/m³ (waarden tussen 2004-2006). Ter vergelijking: in Parijs was dat 16,4 µg/m³; in Londen 13,1 µg/m³. Een daling tot 10 µg/m³ zou voor Brussel leiden tot een stijging van de levensverwachting met 7 maanden voor personen van 30 jaar en ouder.
3. www.airqualitynews.com
• De gezondheidskosten van de luchtverontreiniging veroorzaakt door het zwaar vrachtvervoer in de 32 lidstaten van de Europees Milieuagentschap bedragen tussen 43 en 46 miljard euro per jaar. De gezondheidskosten voor alle vervoer bedraagt ongeveer 100 miljard euro per jaar.
• De reden van die grote vervuiling is dat de meeste vrachtwagens (en personenwagen) rijden op diesel.

22 februari 2013: Een grootschalige studie wijst uit dat de blootstelling aan hogere waarden van fijn stof de levenskansen van hartpatiënten vermindert.

Dr. Cathryn Tonne: "We vonden dat voor elke toename met 10 µg/m³ van PM_2.5 deeltjes, het aantal overlijdens met 20% steeg. Voorbeeld: tijdens het jaar nadat de patiënten zijn opgenomen in een kliniek voor een hartaanval, zouden er 20% meer doden zijn onder patiënten die worden blootgesteld aan de PM_2.5 fijn stofpartikels met een dichtheid van 20 µg/m³, vergeleken met patiënten die worden blootgesteld aan de PM_2.5 partikels met een dichtheid van 10 µg/m³". Beide professoren geven aan dat het dodenaantal met 12% zou verminderden indien de dichtheid van de PM_2.5 deeltjes tot de natuurlijke proporties zou worden teruggebracht (d.i. 4 µg/m³"). Bron: Cathryn Tonne, Paul Wilkinson, Long-term exposure to air pollution is associated with survival following acute coronary syndrome, European Heart Journal, 19 February 2013.

In Londen bedraagt de dichtheid van de PM_2.5 fijnstofdeeltjes 14 µg/m³".

Ook in Parijs wordt de alarmklok geluid. Volgens geneesheren zou de luchtvervuiling in de hoofdstad het leven van elke Parijzenaar met 8 maanden verminderen. (Le Soir, La pollution augmente la mortalité post-infarctus, 21 februari 2013)

11 februari 2013: Fijn stof veroorzaakt een te laag geboortegewicht.

De grootschalige studie Maternal Exposure to Particulate Air Pollution and Term Birth Weight: A Multi-Country Evaluation of Effect and Heterogeneity, verschenen in het tijdschrift Environmental Health Perspectives heeft aangetoond dat vrouwen die tijdens de zwangerschap worden blootgesteld aan een hogere luchtverontreiniging door een toename van de fijnstofpartikels PM₁₀ en PM_2.5, een kind krijgen met een lager geboortegewicht. Een te laag geboortegewicht, d.i. minder dan 2,5 kg, kan aanleiding geven tot een groter risico op ziektes en prenatale sterfte en tot chronische gezondheidsproblemen later in het leven.

In veel steden in België wordt de norm van een jaarlijkse gemiddelde concentratie van 12 microgram PM_2.5 per kubieke meter (norm in de VS) overschreden. In China werden onlangs waarden van 700 microgram/m³ gemeten. Dergelijke waarden zijn uiterst schadelijk voor de wereldbevolking. (Bron: Le Soir, 7 februari 2013)

7 augustus 2012: Een belangrijk rapport is verschenen: "Buekers J., Torfs R., Deutsch F., Lefebvre W., Bossuyt M. (2012), Inschatting ziektelast en externe kosten veroorzaakt door verschillende milieufactoren in Vlaanderen, studie uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse Milieumaatschappij, MIRA, MIRA/2012/06, VITO, 2012/MRG/R/187.". Meer informatie is te vinden op de website van MIRA.

Voor zowel ziektelast als kosten blijkt fijn stof de belangrijkste polluent, die verantwoordelijk is voor ongeveer drie kwart van het totaal aantal DALY's [verloren gezonde levensjaren]. Enkele DALY-waarden:

• Fijn stof: 79.500
• Geluid: 7400
• Omgevingstabaksrook: 6600

Geluid en omgevingstabaksrook zijn de tweede en derde belangrijkste milieufactor in de berekening van de ziektelast, maar voor de externe kosten nemen omgevingstabaksrook en ozon in omgevingslucht de tweede en derde plaats in.

Persbericht Fietsersbond: "De grootste bron van fijn stof in de leefomgeving is het zwaar vervuilende dieselverkeer. "Alleen door het verminderen van het aantal gereden dieselkilometers kan men een significante verbetering van de luchtkwaliteit en zo een vermindering van gezondheidsklachten krijgen".

Vorige studies: Auto’s dragen in belangrijke mate bij aan de uitstoot van diverse polluenten. In 2002 zouden bijna 26.000 gezonde levensjaren verloren zijn gegaan door blootstelling aan verontreiniging (VMM, 2003). Nog eens ruim 6.500 gezonde levensjaren gaan verloren ten gevolge van geluidshinder. Het exacte aandeel van het wegverkeer is in hierin niet gekend, maar het maakt alleszins duidelijk dat de sterfte ten gevolge van het autoverkeer groter is dan uit de ongevallenstatistieken blijkt.

In de Corelio-kranten van 31 mei 2010 verscheen het bericht dat fietsers vijf tot negen keer meer fijn stof inademen dan inzittenden van een auto. Er werden drie parcours uitgetest:

• de Wetstraat in Brussel,
• een straat in Louvain-la-Neuve,
• een rustige weg in Mol.

Telkens bleek dat er meer ultrafijne deeltjes, afkomstig van uitlaatgassen, doordrongen in de longen van fietsers dan in de longen van autopassagiers. Dit komt omdat fietsen een inspanning vergt waardoor de ademhaling wordt gestimuleerd, zowel in frequentie als in diepte. Daardoor dringen de fijne stofdeeltjes dieper door tot in de longen. Dit blijkt uit een studie die VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) de voorbije drie jaar heeft uitgevoerd, in samenwerking met de VUB en de universiteit van Louvain-la-Neuve. (Bron: Het Nieuwsblad, 31 mei 2010) ("L. INT PANIS, R. MEEUSEN, I. THOMAS, B. DE GEUS, G. VANDENBULCKE-PASSCHAERT , B. DEGRAEUWE, R. TORFS, J. AERTSENS, H. WILLEMS, J. FRERE - Systematic analysis of Health risks and physical Activity associated with cycling PoliciES "SHAPES" - Final Report. Brussels : Belgian Science Policy 2011 – 117 p. (Research Programme Science for a Sustainable Development)")

Deze studie staat in schril contrast met de studie van Kurt Van Hout, waarin nog beschreven werd dat de concentraties aan vervuilende stoffen 2 tot 4 keer hoger zijn in auto’s dan op de locatie waar fietsers rijden (Rank et al., 2001). "Zelfs rekening houdend met een hoger ademvolume neemt de fietser minder op van de meeste polluenten." (Bron: Vlaams Steunpunt Verkeersveiligheid, Kurt Van Hout, De risico's van fietsen, 2007, p. 25.)

Volgens een studie van de Vlaamse wetenschappers Tim Nawrot en Ben Nemery in 'The Lancet' kan wie in een stad rondrijdt, daarvan enige uren later een hartaanval krijgen. Het is "daarom noodzakelijk in de steden het niveau van de luchtverontreiniging drastisch te verminderen en de normen te halen die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als veilig beschouwt." Volgens professor Tim Nawrot (Universiteit Hasselt) heeft Vlaanderen gemiddeld de hoogste graad van luchtverontreiniging door fijnstof in West-Europa. Oorzaken hiervoor zijn de hoge bevolkingsdichtheid, de intense industriële activiteit en de enorme verkeersdrukte. Voor kinderen is de luchtvervuiling bijzonder gevaarlijk. Meer is te lezen in "Marleen Teugels, Fijnstof tot in de baarmoeder, Knack, 2 maart 2011."

Advies voor fietsers: Vermijd drukke wegen en zoek de rustige wegen op.

Er zijn verschillende polluenten, stoffen die schadelijk zijn voor de mens:

• fijn stof PM10: deeltjes met een (aerodynamische) diameter kleiner dan 10 µm
• fijn stof PM2,5: deeltjes met een (aerodynamische) diameter kleiner dan 2,5 µm
• ultrafijn stof PM0,1: deeltjes met een diameter kleiner dan 0,1 µm
• ozon (O₃)
• stikstofdioxide (NO₂)
• zwaveldioxide (SO₂)

Het zogenaamde ultrafijn stof (PM0,1) (UFP) is een onderdeel van MP2,5. Voor de uitstoot van UFP zijn door de Europese Unie nog geen maximumnormen vastgelegd. Het ultrafijn stof is gevaarlijker dan het fijn stof omdat het dieper doordringt in de longblaasjes.

Het meten van ultrafijn stof is technisch nog niet op punt gesteld en is duur. (zie vragen in "www.lokalelucht.nl")

De aerodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van een bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als dat stofdeeltje.(Milieurapport Vlaanderen MIRA, Achtergronddocumentatie, Thema Verspreiding van zwevend stof)

Raadpleeg www.irceline.be voor de actuele gemeten waarden. (Klik op Luchtkwaliteit, Kwaliteitsindex, voor de actuele waarden van ozon, stikstofdioxide, zwaveldioxide en fijn stof PM10. Voor de waarde van PM2,5, klik op Fijn stof (PM)). De metingsplaatsen voor deze laatste waarde zijn momenteel nog beperkt.

Bij Info van "Kwaliteitsindex" kan men de betekenis zien van de gebruikte kleurencode.

Oorzaken van de aanwezigheid van ultrafijn stof

• Het is bekend dat het zwaar verkeer veel ultrafijn stof in de lucht verspreidt. In Nederland is de gemeten waarde ter hoogte van de fietsers ongeveer tien keer lager omdat het fietsverkeer er veel meer afgescheiden is van het autoverkeer.
• Volgens VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) volstaat het niet om de uitstoot van dieselmotoren te beperken. Ook de ammoniakuitstoot uit mest moet naar beneden.(De Morgen, 7 april 2011)
• Uit een studie van VITO in samenwerking met VUB en de universiteit van Louvain-la-Neuve, bleek dat ook scooters een grote bron van vervuiling zijn. Men liet systematisch fietsers inhalen door scooters.
• Luc Int Panis (Projectverantwoordelijke van VITO):"We registreerden dat bromfietsen, - type tweetakt - fikse pieken veroorzaken in de lucht vlak rond de fietsers." Men zag sporadisch hogere pieken van ultrafijn stof komend uit een tweetaktbrommer dan van een voorbijrijdende truck (350.000 deeltjes per kubieke cm tegenover 300.000)! De grote factor is dat brommertjes zoveel dichter bij de fietser rijden.
• Zie ook: 'Brommers zijn ultrafijn stofkanonnen' (Fietsersbond, Nederland)
• "Ik zou vooral de mensen die op punt staan een brommer te kopen aanraden om - voor het milieu en de fietsers - een viertaktbrommer in plaats van een kleinere tweetaktscooter te kopen."(Int Panis) Bron: Bromfietsers schaden fietsers het meest, Het Laatste Nieuws, 10 april 2008.

Alternatief: Elektrische scooters. China speelt hierin een voortrekkersrol.

Wie binnen een afstand van 500 m van de autosnelwegen woont, heeft hogere gezondheidsrisico's.

• Kinderen die binnen die afstand wonen hebben een verhoogd risico op astma.
• Volwassen maken er meer kans op astma, longproblemen en cardiovasculaire ziektes.

Dit is de bevinding van het grootste internationale gezondheidsonderzoek over luchtvervuiling door gemotoriseerde voertuigen, uitgevoerd door "Health Effects Institute" (US). Ze namen 700 rapporten door over de invloed van de vervuiling op de gezondheid.

De vraag wordt gesteld of er geen lagere limiet moet ingesteld worden op de concentratie van deeltjes groter dan 2,5 micrometer (PM2,5). In veel landen is er nog geen limiet voorzien voor de uitstoot van die stofdeeltjes kleiner dan 10 micrometer (PM10).

Terwijl door de nieuwe technologie auto's minder schadelijke deeltjes uitstoten, is de vervuiling toch niet merkelijk gedaald omdat meer auto's rondrijden en grotere afstanden worden afgelegd, aldus Deborah Gough, Australië, op deze website.

'Langdurige blootstelling aan fijn stof versnelt arteriosclerose, waarbij vetachtige stoffen op de wanden van slagaders worden afgezet.' Dat blijkt o.m. uit onderzoek bij mensen die wonen in de buurt van drukke verkeersaders. (Dieter De Cleene, "Kampioen in luchtvervuiling", in Eos, december 2010)

Geen uitstel verleend aan België voor het halen van de Europese normen

Er was voorzien dat landen een uitstel van drie jaar konden aanvragen (tot medio 2011) om de normen te halen op voorwaarde dat alle mogelijke maatregelen genomen zijn. De aanvraag van België tot uitstel is afgewezen omdat Vlaanderen niet kon aantonen welk het effect is van de onlangs genomen maatregelen. Indien België in 2011 de Europese normen niet haalt, kan het veroordeeld worden door het Europees Hof en zal mogelijk een boete moeten betalen.

• Gedachtewisseling over de stand van zaken van het Actieplan fijn stof: Verslag 7 april 2008
• De Standaard, 3 juli 2009: België krijgt van Europa geen uitstel voor fijn stof
• De Standaard, 23 november 2009: België krijgt van Europa een officiële waarschuwing omdat het de norm voor fijn stof (PM10) niet haalt. Het betreft de daggemiddeldenorm.
• De Morgen, 7 april 2011: De Europese Commissie daagt België voor het Europees Hof van Justitie omdat er nog altijd te veel fijn stof in de lucht zit.

In onderstaande tabel zijn het aantal meetpunten vermeld waar de daggrenswaarde PM10 meer dan 35 keer per jaar is overschreden.

-	2005	2006	2007	2008	2009	2010
Totaal België	22	33	33	14	16	12

Bron: De Morgen, 7 april 2011. Meer gedetailleerde informatie is te vinden in www.irceline.be. Klik op 'Luchtkwaliteit', 'Fijn stof (PM)', 'Overschrijding'.

"De normen zijn niet streng genoeg"

Bron: Prof. Benoît Nemery, in Science Connection, december 2009 en Dieter De Cleene, "Kampioen in luchtvervuiling", in Eos, december 2010)

Bron: Dieter De Cleene, "Kampioen in luchtvervuiling", in Eos, december 2010

"De grenswaarde ligt te hoog. Europa is veel toleranter dan pakweg de Verenigde Staten of Californië.(...) Hebben we dan geen recht op zuivere lucht, ongeacht waar we wonen?" (Prof. Nemery)

Vooruitzichten op korte termijn in Vlaanderen

• PM10 (de Europese daggemiddeldenorm): wordt in stedelijke gebieden niet gehaald in 2010.
• PM10 (de Europese daggemiddeldenorm): wordt in drukke stedelijke straten wellicht niet gehaald in 2015.
• PM2,5 (de jaargemiddelde norm): wordt in drukke stedelijke straten niet gehaald in 2015.
• NO₂ (de jaargemiddelde norm): wordt niet gehaald in 2010 en ook niet in 2015.

Tim Nawrot: 'Uit onderzoek blijkt dat er voor fijn stof geen drempel bestaat waaronder er geen effecten op de gezondheid zijn. Voor onze gezondheid zijn de huidige normen dan ook een slechte zaak.'(Dieter De Cleene, "Kampioen in luchtvervuiling", in Eos, december 2010)

Frans Fierens, Dalende NOx emissies - stagnerende NO2 concentraties in stedelijke omgeving : wat is er aan de hand?, IRCEL-VMM, april 2008.

• Gezien pas vanaf de invoering van de EURO-6 norm in 2014 de NOx uitstoot van dieselwagens gevoelig zal dalen (met een uitstoot van 80 milligram stikstofdioxiden per km voor de nieuwe dieselwagens i.p.v. 180 mg per km) is het onwaarschijnlijk dat de NO2-jaargrenswaarde in stedelijke meetstations (waar de concentraties voornamelijk bepaald worden door de emissies van het lokale wegverkeer) in 2010 zal gehaald worden. Ook met uitstel (zoals voorzien in de nieuwe EU richtlijn lucht) tot 2015 zal de jaargrenswaarde van 40 µ/m³ waarschijnlijk niet gehaald worden. Gelet op het feit dat de emissienormen voor voertuigen communautaire (EU) bevoegdheid is zal ondertussen alleen (lokaal) beleid dat zorgt voor het beperken van het verkeersvolume (bijv. invoeren van lage-emissiezones) kunnen zorgen voor een structurele daling van de NO2 concentraties in stedelijke verkeersrijke gebieden. 'Dergelijke zones bestaan al in Amsterdam, Den Haag', (...) maar niet in België.(Dieter De Cleene, "Kampioen in luchtvervuiling", in Eos, december 2010)

Bijkomende maatregelen zijn bijgevolg dringend noodzakelijk! (Bron: Mobiliteitsrapport 2009)

Denken we maar aan:

• het gelijkschakelen van de accijnzen op diesel- en benzinewagens (federale overheid)
• en het invoeren van milieuzones in steden. Dat zijn zones waar enkel vrachtwagens binnen mogen die een milieuvignet hebben (Vlaanderen).(bron: Yves Delepeire, Gooi die luiers niet in kachel!, De Standaard, 8 oktober 2009)