Bespreking van de 11 geplaatste nieuwe voorrangsborden in het kader van het proefproject, zoals beslist door Brussels minister van Vervoer Brigitte Grouwels en staatssecretaris voor Mobiliteit Bruno De Lille.

Betreffende het standpunt van het BIVV en de reactie van de Brusselse minister Brigitte Grouwels en staatssecretaris Bruno De Lille, heb ik een advies gestuurd aan de Brusselse ministers. Mijn advies is te lezen als webpagina of pdf-bestand.

A. Vanaf 14 juli 2012 tot 15 september werd de rechter autorijstrook voorbehouden voor fietsers.

Het is onvoorstelbaar, maar toch heeft Brussels minister van Openbare Werken van de gelegenheid gebruik gemaakt om drie bijkomende borden B22 en B23 te plaatsen! De foto's voor deze rubriek A zijn genomen op 18 juli 2012.

	In de Wetstraat ter hoogte van de Lex-building, waar de nieuwe rijstrook voor fietsers begint Hoewel er op het oude fietspad veelvuldig een fiets is geschilderd, is er een bord C11 aangebracht om aan te geven dat er naast het voetpad niet meer mag gefietst worden. Een bord D7 is geplaatst waardoor het nieuwe fietspad op de rijbaan een verplicht fietspad is. Is dit voldoende duidelijk voor de fietser? Op 18 juli was het antwoord in elk geval ontkennend! Hier werd een voorrangsbord B22 bevestigd om aan te geven dat de fietsers de driekleurige verkeerslichten voor fietsers mogen voorbijrijden om rechts af te slaan. De pijl wijst naar rechts maar de fietsers moeten links afslaan. Eigenlijk wordt bedoeld dat de fietser vanaf de oude rijstrook naast het voetpad naar het nieuwe fietspad mag fietsen zonder te moeten wachten voor het rood licht voor fietsers. Het betreft verkeerslichten die door voetgangers kunnen bediend worden om over te steken. Conclusie: Het was niet de bedoeling van de wetgever om bij het veranderen van fietspad het voorrangsbord B22 te gebruiken. Het is trouwens verwarrend omdat fietsers daardoor denken dat ze mogen blijven rijden op het fietspad naast het voetpad.
	In de Wetstraat ter hoogte van de Trierstraat De verkeerslichten komen geregeld op rood om voetgangers toe te laten de Wetstraat over te steken. Omdat de fietsers nu moeten fietsen op het nieuwe fietspad, werd een bord B23 aangebracht. Op het oude fietspad, rechts gelegen van de verkeerslichten, zou dit niet nodig geweest zijn. Omdat de Wetstraat hier een lichte helling omhoog heeft, halen de fietsers meestal geen hoge snelheden. Aan andere kruispunten moeten de fietsers toch nog wachten.
	In de Wetstraat ter hoogte van de Aarlenstraat Dezelfde opmerking kan gemaakt worden als aan het zebrapad ter hoogte van de Trierstraat.
	Zelfde locatie als hierboven De twee fietspaden naast mekaar met het bord B23 blijft voor verwarring zorgen. Er zijn drie rijvakken overgebleven voor het autoverkeer en één rijvak is voorbehouden voor fietsers.

B. Telling van het aantal fietsers op de fietspaden in de Wetstraat in de richting van de Trierstraat naar de Kunstlaan op woensdag 18 juli 2012 tussen 16u30 tot 17u10.

• Op het oude fietspad in de juiste richting: 20 fietsers
• Op het oude fietspad in de tegengestelde richting: 5 fietsers
• Op het nieuwe fietspad op de autorijstrook: 20 fietsers
• Op het fietspad aan de andere kant van de straat: 3 fietsers fietsen in de verboden richting.

Verder is te melden:

• Aan de Tweekerkenstraat was op 18 juli een dranghekken te zien die het oude fietspad versperde. De fietsers die toch het fietspad naast het voetpad gebruikten, reden er gewoon links en rechts omheen.
• Hoewel de verkeerslichten in de Wetstraat slechts korte tijd op rood staan, zijn er toch fietsers die bij rood licht door het kruispunt fietsen, bijv. aan de Tweekerkenstraat.

Conclusie:

• Er moet dringend iets veranderen aan de slechte luchtkwaliteit in de Wetstraat. Er zijn niet enkel de uitlaatgassen van het verkeer, maar ook de bedorven lucht afkomstig van de metro en andere instellingen.
  • Het recht op de bescherming van een gezond milieu behoort tot de sociale grondrechten. (Belgische Grondwet,art. 23)
  • In Brussel komen elk jaar zowat 30 000 ton aan gasachtige polluenten in de lucht terecht. Deze stoffen bevinden zich in de lucht die wij inademen en kunnen rechtstreekse gevolgen hebben voor de gezondheid, vooral bij mensen die hiervoor gevoelig zijn. De luchtkwaliteit is dus een essentieel element van het stedelijke leefmilieu. (Bron)
  • Op 12 juni 2012 heeft de International Agency for Research on Cancer (IARC), onderdeel van de WHO, in Lyon besloten dat de uitlaatgassen van dieselmotoren kankerverwekkend zijn voor mensen. (Press release 213, IARC: Diesel engine exhaust carcenogenic)
  • In de 45 meest vervuilde steden van Italië is een actie op gang gekomen om 2000 euro schadevergoededing te eisen voor de ongezonde omgeving waarin de bewoners moeten leven. Volgens de organisatoren worden de limieten voor fijn stof PM10 meer dan 35 dagen per jaar overschreden.
  • Het Brussels Gewest kreeg onlangs geen uitstel van de Europese Commissie voor het overtreden van de stikstofnorm en riskeert een sanctie. (Bron: De Standaard, 11 juli 2021)
  • Via de website pollumeter kan men de luchtkwaliteit in Brussel op de voet volgen. Op 25 en 26 juli 2012 was de luchtkwaliteit, globaal genomen, slecht.
  • Er is een meetstation 'Kunst-Wet', maar door de inrichtingswerkzaamheden in het complex Kunst-Wet werd de meetpost voor een bepaalde tijd buiten werking gesteld! Het is nochtans representatief voor een belangrijk kruispunt met zeer druk verkeer. Het meetstation 'Sluis 11', representatief voor een omgeving met zeer druk verkeer, bewoning en industriële activiteiten, werd op 25 en 26 juli voor ozon de 'drempel voor informatie' bereikt. Op 25, 26 en 27 juli 2012 werd voor fijn stof PM10 de limietwaarden overschreden. Voor zeer fijn stof PM2,5 werd op 25 en 26 juli de limietwaarde overschreden.
  • Door de fietsers op de rijweg van de Wetstraat te laten rijden, komen ze nog meer dan vroeger in contact met de uitlaatgassen van auto's. In een meting op 4 juni 2009 ademde een fietser in de Wetstraat twee keer zoveel fijn stof in als in de minder drukke 'Jozef II-straat'. Uit een studie die hieronder (punt D) is vermeld, is gebleken dat het wenselijk is voor fietsers om drukke wegen te vermijden. Waarom moet dan de Wetstraat dan als fietsstraat gepromoot worden? Bestaat er eigenlijk wel een mobiliteitsplan in Brussel?
  • In Brussel vermindert de luchtvervuiling de levensverwachting van de inwoners met gemiddeld zeven maanden. Het zijn vooral de ouderen en de daarvoor gevoelige patiënten die getroffen worden maar ook mensen uit middelbare leeftijd kunnen ten gevolge van longkanker, tussen 9 en 10 jaar minder lang leven.
  • In Brussel bedraagt de jaarlijkse uitstoot van de fijnstofdeeltjes PM_2.5 19 µg/m³ (waarden tussen 2004-2006). Ter vergelijking: in Parijs was dat 16,4 µg/m³; in Londen 13,1 µg/m³. Een daling tot 10 µg/m³ zou voor Brussel leiden tot een stijging van de levensverwachting met 7 maanden voor personen van 30 jaar en ouder. (Summary report of the Aphekom project 2008-2011)
• Door de verwarrende signalisatie fietst slechts één op de twee fietsers op het nieuwe fietspad. Misschien is er ook de mening dat men op het oude fietspad minder rode lichten moet aandoen en dat het gezonder is om verder van het autoverkeer te fietsen.
• Het aantal fietsers op 18 juli 2012 in de geteste richting was niet groot: ongeveer 64 tijdens het spitsuur. De vraag stelt zich of daarvoor speciaal een rijstrook moet voorbehouden worden. Uiteraard moeten meer tellingen gebeuren om tot een betrouwbare meting te komen.
• Blijkbaar maakt de minister gebruik van de lagere bezetting van de Wetstraat tijdens de vakantiemaanden om één van de vier rijstroken voor te behouden voor fietsers. Het is duidelijk een vakantiemaatregel die verder weinig impact heeft. Het aantal fietsers vermindert immers ook in die maanden.
• In en aan de Wetstraat zijn nu reeds 9 nieuwe voorrangsborden geplaatst! Is dit het begin van een massale invasie van die borden in Brussel? Denkt men werkelijk dat dit zal leiden tot meer fietsers in de stad? In Amsterdam en Kopenhagen wordt voorrang gegeven aan een goede infrastructuur, zo ver mogelijk verwijderd van het autoverkeer. Men is er zeer beducht om fietsers door het rood licht te laten fietsen. Daar worden andere maatregelen genomen:
  • Vrijliggende fietspaden aan een kruispunt met verkeerslichten laten fietsers toe rechts af te slaan buiten de kruising.
  • Een fietsvriendelijke afstelling van de verkeerslichten. Een voorbeeld hiervan is de groene golf voor fietsers op de Raadhuisstraat in Amsterdam.
  • Veel succes hebben de wachttijdmelders in Amsterdam. Deze verkeerslichten tellen het aantal seconden af voordat het licht op groen springt. Gebleken is dat fietsers beter bereid zijn voor rood licht te wachten als ze weten hoe lang de wachttijd is.

C. Bespreking van de plaatsing van 11 voorrangsborden B22 en B23 in Brussel sinds 18 juni 2012

Onderstaande foto's zijn genomen op 22 juni 2012, tenzij anders vermeld.

Bemerk: Onderstaande resultaten zijn slechts een eerste benadering van de problemen betreffende de verkeerslichten. Eigenlijk zouden voor elk verkeerslicht moeten geteld worden hoeveel voetgangers, fietsers en automobilisten in elke richting er voorbijkomen en welke de meest waarschijnlijke confrontatiepunten zijn.

Kruising Schumanplein-Wetstraat We zien een complexe situatie, wat nooit goed is voor de verkeersveiligheid. We zien een fietssuggestiestrook die achter het verkeerslicht leidt naar het voetpad. Daarenboven wordt het voetpad hier voorbehouden voor het verkeer van voetgangers en fietsers! Feitelijk worden het voetpad en de fietssuggestiestrook op het voetpad gebruikt om fietsers in de twee richtingen te laten fietsen. Het voorrangsbord B22 is hier neergezet, maar de verkeerslichten werken niet! Enkel het oranje licht ging aan en uit (oranjegeel knipperlicht). Onze opmerkingen De vraag moet gesteld worden of het wel verstandig is om hier het bord B22 te plaatsen terwijl er werken bezig zijn, de weg versmald is en het fietspad door het autoverkeer wordt gebruikt. Door de plaatsing van het verkeersbord worden fietsers in verwarring gebracht. De fietssuggestiestrook is niet opgenomen in de wegcode. Het voorrangsbord B22 verwijst dus niet naar die fietssuggestiestrook maar naar de weg voor het autoverkeer. Er werd inderdaad vastgesteld dat de fietsers beide routes gebruiken: het voetpad met de fietssuggestiestrook en de gevaarlijke en ongezonde weg naast de auto's en vrachtwagens. De verkeersstroom van de auto's krijgt dus af te rekenen met fietsers die plots uit het niets verschijnen en zich mengen met het autoverkeer. Er is inderdaad een snelheidsbeperking tot 30 km/u maar feit is dat de automobilist niet verwacht dat fietsers zich in het verkeer gaan mengen terwijl een fietspad voorzien is. Mogen wij ervan uitgaan dat hier voorrang van rechts geldt, gezien het voorrangsbord B1 ontbreekt? Wanneer de verkeerslichten niet werken (enkel knipperlichten zoals op ogenblik dat de foto genomen werd) is er geen sprake van "driekleurige verkeerslichten" en er is geen rood of oranje verkeerslicht dat de fietser mag negeren zoals aangegeven door het voorrangsbord B22. Volgens de aanwezige verkeerstekens geldt hier de voorrang van rechts. Maar voor de fietsers wijst de vorm van het bord B22 op het naderen van een voorrangsweg. Aan een kruispunt met een omgekeerde driehoek moet de fietsers voorrang geven aan elke bestuurder die van links of rechts komt. De automobilisten echter denken dat zij voorrang moeten geven aan de fietsers die van rechts komen tenzij hij de omgekeerde driehoek van het voorrangsbord B22 interpreteert als een voorrangsbord B1. Dergelijke tegenstrijdigheden moeten altijd vermeden worden in de wetgeving en in het verkeer. De onderste foto van de twee hiernaast is genomen op 27 juni 2012. Conclusie: het bord kan aanleiding tot ongevallen en moet onmiddellijk verwijderd of minstens afgedekt worden. Het getuigt van ernstige nalatigheid wanneer, op een locatie waar fietsers en voetgangers op een smal voetpad door mekaar moeten bewegen of waar de fietsers zich tussen het autoverkeer gaan bewegen, een voorrangsbord wordt geplaatst, waardoor fietsers bij een rood licht rechts mogen afslaan! Het bord maakt de bestaande chaos alleen nog erger. N.B.: Annemie Maes heeft een filmpje gemaakt over de gevolgen van het huidig beleid voor de fietsers en voetgangers op het Schumanplein. Is het zo dat men meer mensen op de fiets krijgt? Het filmpje is te bekijken op de website van Annemie Maes (Groen).

	Kruising Schumanplein-Wetstraat (foto genomen op 28 november 2012) De nieuwe aanleg van het fietspad is een verbetering t.o.v. de vorige situatie. Anderzijds wordt een gevaarlijke situatie gecreëerd waarbij fietsers door het rood licht rijden terwijl voetgangers de straat oversteken. Gelet op het hoog aantal voetgangers in vergelijking met het aantal fietsers moet aan de veiligheid van de voetgangers absolute voorrang verleend worden. Conclusie: het plaatsen van het bord B22 leidt tot een gevaarlijke situatie voor voetgangers. Het laten rijden van fietsers vlak naast het autoverkeer is zeer ongezond (fijn stof).
	Kruising Aarlenstraat-Wetstraat Er is juist voldoende ruimte voor de fietsers tussen de auto's op de weg en de geparkeerde auto. Hier zou een speciaal verkeerslicht voor fietsers ook een oplossing kunnen bieden. Conclusie: een andere oplossing zonder het voorrangsbord B22 is mogelijk.
	Kruising Spastraat-Wetstraat De verkeerslichten werken niet! Een voorrangsbord B1 is aanwezig. Er is geen doorgang mogelijk voor fietsers aan de rechterkant van de wachtende auto's. Aan de linkerkant is er parkeergelegenheid en ligt er een fietspad. Wanneer er auto's aanschuiven heeft het nieuwe voorrangsbord B22 weinig zin. De fietser moet dan toch wachten. Conclusie: het bord B22 is in vele gevallen overbodig.
	Kruising Tweekerkenstraat-Wetstraat Er is geen plaats voor fietsers naast de wachtende auto's. Conclusie: het bord B22 is in vele gevallen overbodig.
	Kruising Handelsstraat-Wetstraat De verkeerslichten voor voetgangers zijn losgekomen en hangen tot bijna op de grond! In deze straat is er eenrichtingsverkeer voor personenauto's in die zin dat enkel auto's vanuit de Wetstraat de Handelsstraat mogen inrijden. De automobilisten weten dit en snijden hun bocht af tot bijna tegen het voetpad, zoals blijkt uit bijgaande foto. Door de plaatsing van het voorrangsbord B22 is dit een uiterst gevaarlijke situatie voor fietsers geworden die nietsvermoedend menen te mogen door fietsen door rood. Een aanrijding is enkel een kwestie van tijd. De Juridische Dienst Touring antwoordde op mijn vraag over dit punt het volgende: Auto's uit de Wetstraat die naar links afdraaien dwarsen daarbij het fietspad op een plaats die ook de fietsers gebruiken bij het naar rechts afdraaien. Bovendien kunnen afdraaiende fietsers en automobilisten elkaar daar niet tijdig opmerken. Weliswaar moeten de automobilisten hun afdraaibeweging zo ruim mogelijk uitvoeren, maar de Handelsstraat is smal waardoor er nauwelijks een verschil is tussen ruim en kort naar links afdraaien. De praktijk ter plaatse toont dat het ruim nemen van de bocht niet gebeurt. Er is dus wel degelijk een gevaarlijke situatie. Dit moge ook blijken uit de overgeplooide paaltjes langs weerszijden van de Handelsstraat. (De twee onderstaande foto's zijn genomen op 18 juli 2012). In vergelijking met de foto hiernaast, genomen op 22 juni, is het paaltje op de meest recente foto nog meer overgeplooid. Conclusie: het bord B22 moet hier onmiddellijk verwijderd worden!
	Kruising Handelsstraat-Wetstraat, andere kant van de Wetstraat Deze foto is genomen op 27 juni 2012. Aan de andere kant van de straat ziet men de verkeerslichten voor voetgangers hangen tot bijna op de grond! Het licht voor voetgangers is groen. (Op deze foto met lage resolutie moeilijk te zien) Er werden verder geen tegenindicaties waargenomen. De vraag is of andere oplossingen zonder negatie van het rood licht mogelijk zijn. Conclusie: een oplossing zonder negatie van het rood licht is wellicht mogelijk.
	Kruising Kruidtuinlaan-Pachecolaan Door een uitlegbord onder het voorrangsbord B22 te plaatsen worden de tegenstrijdigheden van de nieuwe wetgeving pijnlijk duidelijk. Eerst wordt een voorrangsbord misbruikt om aan fietsers doorgang te verlenen bij een rood licht. Om het met René Magritte te verwoorden: 'Ceci n'est pas une pipe'. Daarna schrikt men terug voor de eventuele gevolgen voor de voetgangers die aan het oversteken zijn en plaatst men er veiligheidshalve een uitlegbord bij. Men schijnt te willen zeggen: 'Néanmoins, ceci est bien une pipe'! N.B.: Aan dit verkeerslicht zag ik een fietser, die normaal op het fietspad moest rijden, slalommen tussen de wachtende auto's om dan rechtdoor door het rood licht te fietsen! Conclusie: een andere oplossing zonder het voorrangsbord B22 is mogelijk.
	Kruidtuinlaan (dalend) Deze foto is genomen op 27 juni 2012. Er is een bord B23 aangebracht. Dit verkeerslicht wordt door de voetgangers aangestuurd. Nadat de voetganger op de knop geduwd heeft, blijft de fase groen voor het autoverkeer nog ongeveer één minuut en 10 seconden. Daarna hebben de voetgangers ongeveer 27 seconden om de straat over te steken. De meeste voetgangers blijven zolang niet wachten of duwen zelfs niet op de knop! Ze trachten de straat over te steken terwijl de autobestuurders groen licht hebben. Hier steken fietsers, die hoge snelheden kunnen halen (afdalende weg), het zebrapad over! Daarenboven worden de automobilisten door de gelijkenis met de voorrangsborden B1 in verwarring gebracht. Tot tweemaal toe wordt schijnbaar een voorrangsweg aangekondigd terwijl de automobilist zich op de hoofdweg bevindt. Ook voor de fietsers komt het verwarrend over want normaal gesproken wordt een zebrapad aangekondigd met het aanwijzingsbord F49 of met het gevaarsbord A21. Conclusie: dit is een potentieel gevaarlijke situatie! Wanneer fietsers aan 25 tot 30 km per uur fietsen, kunnen ze niet onmiddellijk stoppen bij een onverwacht obstakel. Dit bord B23 zou best onmiddellijk verwijderd worden. Er moet gezocht worden naar andere oplossingen die veiliger zijn voor overstekende voetgangers.
	Kruidtuinlaan (dalend). Dit bord staat op ongeveer 60 m van het vorige dat hier, weliswaar heel klein, aan de volgende lichten te zien is. Hier is er niets dat de fietser hindert om door het rood licht te fietsen (geen zebrapad of kruispunt). Maar omdat dit verkeerslicht in fase is met het verkeerslicht verderop aan het zebrapad, wordt dezelfde conclusie overgenomen. Daarenboven worden de automobilisten door de gelijkenis met de voorrangsborden B1 in verwarring gebracht. Tot tweemaal toe wordt schijnbaar een voorrangsweg aangekondigd terwijl de automobilist zich op de hoofdweg bevindt. Ook voor de fietsers komt het verwarrend over want normaal gesproken wordt een zebrapad aangekondigd met het aanwijzingsbord F49 of met het gevaarsbord A21. Conclusie: dit is een potentieel gevaarlijke situatie! Wanneer fietsers aan 25 tot 30 km per uur fietsen, kunnen ze niet onmiddellijk stoppen bij een onverwacht obstakel. Dit bord B23 zou best onmiddellijk verwijderd worden. Er moet gezocht worden naar andere oplossingen die veiliger zijn voor overstekende voetgangers.
	Verbinding Vooruitgangsstraat-Rogierplein Ook hier moeten de fietsers wachten achter de wachtende auto's door de afwezigheid van een fietspad. Conclusie: Dit bord B23 is veelal overbodig.
	Kruising Zuidlaan-Stalingradlaan Autobestuurders zien vanop enige afstand twee elkaar tegensprekende voorrangsborden onder elkaar. Een bord B15 met rood omrande driehoek dat betekent dat men op die weg voorrang heeft en een bord B22 (rood omrande omgekeerde driehoek) dat op het eerste zicht gelijkt op B1 en betekent dat men voorrang moet verlenen. Dit is een verwarrende situatie die absoluut moet vermeden worden. Foto genomen op 27 juni 2012. Conclusie: Dit bord B22 brengt verwarring teweeg bij de automobilisten. Een andere oplossing voor fietsers is hier perfect mogelijk.

Evaluatie van de installatie van de 11 nieuwe borden B22 en B23

• Brussel is een stad van voetgangers. Het is een troef waarin Brussel veel meer moet investeren. Dat de bewoners de auto uit het stadscentrum willen bannen, mag blijken uit het huidige picknickprotest in de centrale lanen in Brussel. Recent heeft Bruno De Lille een belangrijk initiatief genomen waarbij wél voorrang wordt gegeven aan voetgangers.
• Ook de voorzieningen voor fietsers moeten fors uitgebreid worden. Meer vrijliggende fietspaden zijn noodzakelijk. Dit betekent dat Brussel heringericht moet worden om de voetgangers en fietsers meer kansen te geven. Het is onverantwoord om fietsers te laten fietsen tussen de files van auto's en vrachtwagens die de lucht zwaar vervuilen.
• In de Wetstraat alleen al zijn er zes nieuwe verkeersborden B22 geplaatst op 18 juni (en negen op 14 juli 2012)! Wat zal dat worden wanneer het proefproject beëindigd zal zijn? Zal Brussel overspoeld worden door de nieuwe verkeersborden? Beseft men wel waarmee men bezig is?
• Door het massaal verspreiden van die verkeersborden krijgt men volgende effecten:
  • De betekenis van het rood licht wordt uitgehold. Fietsers gaan denken dat ze overal het rood licht kunnen negeren als het voor hen maar tijdwinst oplevert.
  • Maar daardoor komen fietsers steeds meer in conflict met voetgangers, wat indruist tegen het STOP-principe: Er moet eerst aan de voetgangers gedacht worden en pas in tweede instantie aan de fietsers. Voetgangers zullen vanaf nu alert moeten zijn op elk zebrapad!
  • Daarenboven kunnen, door het plaatsen van de voorrangsborden B22, de fietsers in aanrijding met andere fietsers. Wanneer fietsers onbezonnen uit een zijstraat komen gereden en zich gaan positioneren op het fietspad, kunnen ze andere fietsers die een hoge snelheid halen, bijv. bij een afdalende weg, de pas afsnijden.
  • Tenslotte beschermen de verkeerslichten de fietsers tegen aanrijdingen met het autoverkeer. Het is ver gekomen dat automobilisten er mee gaan moeten rekening houden dat uit de straat waarin ze volgens de verkeerslichten mogen inrijden, plots een fietser kan opduiken!

Algemene beoordeling:

Uit het voorgaande blijkt dat er

• vier plaatsen zijn waar de nieuwe verkeersborden potentieel gevaarlijk zijn,
• vier plaatsen waar de nieuwe verkeersborden veelal overbodig zijn. Dit zijn gewoonlijk smalle straten waar fietsers te weinig ruimte hebben.
• drie plaatsen waar andere oplossingen (speciale verkeerslichten voor fietsers, aanleggen fietspad rechts van het verkeerslicht, enz.) mogelijk zijn.

De plaatsing van de voorrangsborden op tien plaatsen in Brussel is bijgevolg

• ondoordacht: Nadat de Kamer de porceleinwinkel van de Wegcode door mekaar heeft geschud, vonden de Brusselse excellenties het nodig om de verkeersborden te plaatsen nog voordat de aanvullende wet in de Kamer werd gestemd. Daarenboven blijkt nu dat de lokaties met onvoldoende voorbereiding werden geselecteerd.
• gevaarlijk: Er blijkt dat de eenvoudige plaatsing van de voorrangsborden B22 en B23 kan leiden tot gevaarlijke situaties. Nochtans was beloofd dat men enkel die plaatsen van de nieuwe borden zou voorzien waar de veiligheid van voetgangers en fietsers niet in het gedrang zou komen. De fietsers die reeds vroeger door het rood licht fietsten, worden gesterkt in hun gedrag. De fietsers die eerder de wegcode opvolgden, gaan nu, in navolging van de Brusselse excellenties, geneigd zijn om op hun beurt de verkeersregels te overtreden.
• verwarrend: Er kan in tal van situaties verwarring ontstaan betreffende de voorrangsregels door het feit dat de wetgever een voorrangsbord, dat sterk gelijkt op het voorrangsbord B1, heeft aangewend om fietsen door rood toe te staan (aan kruispunten met voorrang van rechts, aan voorrangswegen bij rechtdoor rijden door rood, onder het voorrangsbord B15, ...) Om de wetgeving meer uniform te maken zou het hoogst wenselijk zijn dit bord meteen af te voeren en - enkel indien daarvoor een maatschappelijk draagvlak bestaat - te vervangen door een meer specifiek bord, zoals in Nederland of de Verenigde Staten.
• ongezond: Rekening houdend met het aantal auto's dat er voorbijrijden tijdens het spitsuur behoren de Wetstraat en de Kruidtuinlaan tot de ongezondste straten van Brussel. Daarom moet het fietsverkeer er tijdens de spitsuren niet aangemoedigd worden. Volgens het STOP-principe hebben de fietsers recht op gezonde lucht, ver van het autoverkeer. Waar blijven het Hoofdnet Fiets zoals in Amsterdam of de fietslanen en de "Green Waves" zoals we die vinden in Kopenhagen? Daar is trouwens fietsen door rood overal verboden.

In Amsterdam zijn er heel weinig borden (of geen enkel bord?) aangebracht "Rechtsaf voor fietsers vrij". De overheid wil immers de verantwoordelijk voor eventuele fysieke letsels bij voetgangers - door een onverwachte confrontatie met een fietser - niet op zich nemen. In Brussel zijn er nu reeds meer borden aangebracht waardoor fietsers door het rood mogen rijden dan in heel Amsterdam! Het is duidelijk dat een bord deponeren een gemakkelijkheidsoplossing die niets aan de essentie van de zaak verandert.

In Brussel is er schromelijk tekort aan visie. Er worden niet enkel twee belangrijke stappen overgeslagen maar daarenboven is men fout bezig door zoveel belang te hechten aan het plaatsen van nog meer verkeersborden. In een echt beleid staan op de eerste plaats:

1. De 'fundamentals', de basiselementen:
   • de stedelijke vorm: niveauverschillen, drukke verkeersaders die de stad doorklieven,...
   • de dichtheid, het ruimtelijk ontwerp en het compacte karakter van het geheel;
   • het stedelijk patroon: het ontwerp, zorgen voor aangename verbindingen tussen drukke plaatsen op korte afstand,...
2. Daarna komen de details, de opsmuk van die basiselementen: de fietsinfrastructuur die ervoor zorgt dat men vlot een verbinding kan maken tussen twee punten. Daardoor zijn veel bezochte plaatsen vlotter bereikbaar met de fiets dan te voet of met de metro. Daarom wordt gezorgd voor voldoende parkeerplaatsen voor fietsers, voor de aanleg van grote fietslanen en groene fietsroutes. Ook hier staan we in Brussel nog nergens.

Fietsen is een verlengstuk van stappen. Door het vermenigvuldigen van het aantal verkeersborden komen de voetgangers steeds meer in het gedrang. De fiets mag door het beleid niet omgevormd worden tot een schrikwekkend obstakel voor voetgangers. (Bron: Brent Toderian) Het verwijzen naar Nederland als voorbeeld voor het massaal invoeren van de voorrangsborden B22 en B23 is bedrieglijk.

Het blijkt steeds meer dat de Kamer, door het stemmen van die wet, zich heeft vastgereden. De enige mogelijke uitweg is het opdoeken van de betwistbare wet om alle verkeersactoren toe te laten in alle sereniteit over de dringende vraag van de verkeersveiligheid op de Belgische wegen te onderhandelen. Het is al vijf na twaalf wat betreft de verkeersveiligheid in België! Wat fietsers nodig hebben zijn niet meer verkeersborden maar een visie bij de beleidsmensen. Kopenhagen en Amsterdam gelden hierbij als voorbeeld. Daar nemen meer dan 37% van de inwoners de fiets om naar school of naar het werk te gaan. Lees meer over beide fietssteden.

D. Er zijn nochtans studies te vinden die bestemd zijn voor de beleidsmensen. De studie voorziet in een beslissingshulpmiddel dat nauwkeurig de locaties aanduidt waar er een hoog risico bestaat op ongevallen voor fietsers. Het geeft ook de infrastructurele en milieuvariabelen aan die een risico op ongeval in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beïnvloeden: "L. INT PANIS, R. MEEUSEN, I. THOMAS, B. DE GEUS, G. VANDENBULCKE-PASSCHAERT , B. DEGRAEUWE, R. TORFS, J. AERTSENS, H. WILLEMS, J. FRERE - Systematic analysis of Health risks and physical Activity associated with cycling PoliciES "SHAPES" - Final Report. Brussels : Belgian Science Policy 2011 – 117 p. (Research Programme Science for a Sustainable Development)". Enkele conclusies:

• In België is het risico op een fietsongeval hoog in vergelijking met de andere vervoerwijzen: fietsers maken ongeveer 9% uit van de verkeersongevallen terwijl het aandeel van de fiets wordt geschat op 2,42% in termen van afgelegde weg-km/persoon/jaar.(...) Fietsers zijn daarom kwetsbare weggebruikers in het straatbeeld. In het bijzonder vertoont het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een laag aandeel fietsers en een hoog risico op ongevallen, hoewel het risico op een ernstig ongeval lager is voor fietsers omwille van de stedelijke omgeving. (p. 63)
• Op een kaart is aangeduid dat het gedeelte van de Wetstraat tussen de Spastraat en de Kunstlaan gevaarlijk is voor fietsers, o.m. omwille van het drukke vrachtverkeer. Het gedeelte tussen de Spastraat en de brug over de D'Etterbeeklaan kent daarentegen weinig fietsongevallen. Het aantal fietsongevallen is opnieuw groter in het resterend gedeelte tot aan het Schumanplein. (p. 66)

Terug naar de openingspagina